ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਟੈਕਸਾਂ ’ਚ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵਜੋਂ 72,961 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 10 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਬਜਾਏ 7 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤੇ

ਕੇਂਦਰ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ 72,961 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਟੈਕਸ ਵੰਡ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ, ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ 41 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ 14 ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੀਲੀਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਟੈਕਸ ਵੰਡ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਵੇਗੀ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਵੰਬਰ 2023 ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 72,961.21 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਟੈਕਸ ਵੰਡ ਦੀ ਆਮ ਮਿਤੀ 10 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਬਜਾਏ 7 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।” ਰੀਲੀਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਏਗਾ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਿਚ, ਕੇਂਦਰ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ 41 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਇੱਕ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ 14 ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਨਵੰਬਰ, 2023 ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਟੈਕਸਾਂ ਅਤੇ ਡਿਊਟੀਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕਮਾਈ ਦੀ ਰਾਜ-ਵਾਰ ਵੰਡ:
(₹ਕਰੋੜਾਂ ‘ਚ)
1 ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 2952.74
2 ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 1281.93
3 ਅਸਾਮ: 2282.24
4 ਬਿਹਾਰ: 7338.44
5 ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ: 2485.79
6 ਗੋਆ: 281.63
7 ਗੁਜਰਾਤ: 2537.59
8 ਹਰਿਆਣਾ: 797.47
9 ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 605.57
10 ਝਾਰਖੰਡ: 2412.83
11 ਕਰਨਾਟਕ: 2660.88
12 ਕੇਰਲਾ: 1404.50
13 ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 5727.44
14 ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ: 4608.96
15 ਮਨੀਪੁਰ: 522.41
16 ਮੇਘਾਲਿਆ: 559.61
17 ਮਿਜ਼ੋਰਮ: 364.80
18 ਨਾਗਾਲੈਂਡ: 415.15
19 ਓਡੀਸ਼ਾ: 3303.69
20 ਪੰਜਾਬ: 1318.40
21 ਰਾਜਸਥਾਨ: 4396.64
22 ਸਿੱਕਮ: 283.10
23 ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ: 2976.10
24 ਤੇਲੰਗਾਨਾ: 1533.64
25 ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ: 516.56
26 ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼: 13088.51
27 ਉੱਤਰਾਖੰਡ: 815.71
28 ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ: 5488.88
ਗ੍ਰੈਂਡ ਕੁੱਲ: 72961.21

ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰੀਲੀਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿਚ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕਰ (ਜੀਐਸਟੀ) ਦੀ ਉਗਰਾਹੀ 1.72 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 23-24 ਵਿੱਚ ਔਸਤਨ ਮਾਸਿਕ ਜੀਐਸਟੀ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ਹੁਣ 1.66 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 11 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਹੈ। ਚਾਲੂ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ‘ਚ ਔਸਤਨ ਮਾਸਿਕ ਜੀਐੱਸਟੀ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ‘ਚ ਵੀ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 11 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਦਰ 1.66 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਕਤੂਬਰ ਦੌਰਾਨ ਘਰੇਲੂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਤੋਂ ਮਾਲੀਆ ਸਾਲ-ਦਰ-ਸਾਲ 13 ਫੀਸਦੀ ਵੱਧ ਸੀ। ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਵਿਚ ਕੁਲ GST 1,72,003 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ 30,062 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੇਂਦਰੀ GST, 38,171 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰਾਜ GST, 91,315 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਮਾਲ ਦੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ 42,127 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਮੇਤ) ਸੰਗਠਿਤ GST ਹੈ। ਅਤੇ 12,456 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ (ਮਾਲ ਦੇ ਆਯਾਤ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ 1,294 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਸਮੇਤ) ਸੈੱਸ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ 42,873 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ CGST ਅਤੇ 36,614 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ SGST ਨੂੰ IGST ਤੋਂ ਨਿਪਟਾਏ ਹਨ। ਨਿਯਮਤ ਨਿਪਟਾਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦਾ ਕੁੱਲ CGST ਲਈ 72,934 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਅਤੇ SGST ਲਈ 74,785 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ।